Din – üzvlərinə bir bağlılıq məqsədi, fərdlərin hərəkətlərinin fərdi və ictimai nəticələrini mühakimə edə biləcəkləri bir davranış qaydaları bütünü və fərdlərin qruplarını və kainatı açıqlaya biləcəkləri bir düşüncə çərçivəsi verən bir düşüncə, sistemidir.

Din – Din mütləq yaradıcıya ibadət sistemi deyil, daha çox həyat tərzidir. Tanrısız dinlər də vardır. Buddizm onlardan biridir. Din istənilən tarixi dövrdə hər bir cəmiyyətin əxlaqi-mənəvi dəyərlər sisteminin ayrılmaz bir hissəsini təşkil etmişdir. Dinin insanlar tərəfindən doğru dərk edildiyi və aşılandığı zaman bu dəyərlərin sülh zəmanətçisi olduğunu anlamaq heç də çətin deyil. "Sivilizasiyalar toqquşmasının" hökm sürdüyü müasir dövrümüzdə ayrı-ayrı dinlərin mənsublarına dözümlülük nümayiş etdirmək nəinki çox yüksək mənəvi dəyər, eləcə də demokratik rejimin zəruri göstəricisi kimi qəbul edilməkdədir. Dünya birliyi tərəfindən hər bir dinə hörmət bəsləmək kimi önəmli bir dəyər cəmiyyətin bütövlüyünün əsas şərtlərindən biri olaraq qəbul edilməklə yanaşı, praktikada bu dəyərin heç də hər zaman nəzərə alınmadığı görünməkdədir. Amma mövcud şəraiti düzəltmək, insanlara dini dözümlülük xüsusiyyətlərini aşılamaq nəinki ayrı-ayrı dövlətlərin, eləcə də beynəlxalq təşkilatların vəzifələrindən birinə çevrilmişdir.

Din dünya gerçəkliyini dərk etməyə aparan yoldur. Dinin yolu böyük, cığırları çoxdur. Dünya əhalisi müxtəlif dinlərə etiqad edir. Bu dinlərin bəzilərinin öz peyğəmbəri, öz ənənələri, müqəddəs kitabları var.

Dinlər yalnız bir ölkə, bir xalqın yaşadığı ərazidə deyil, müxtəlif ölkələrdə yayılmışdır.

https://az.wikipedia.org/wiki/Din

XRİSTİANLIQ

2.1 milyardlıq əhalisiylə Yaxın Şərq mənşəli dünyadakı ən çox tərəfdarı olan Təktanrılı dindir. Xristianlar, dünyanın hər yerinə yayılmış olmaqla birlikdə sıx olaraq Avropa, Amerika, Cənubi Afrika və Avstraliyada yaşamaqdadırlar.

Hz. İsaya (əs) inananlara ilk olaraq Antakya / Tarsus bölgəsində xristian deyilməyə başlanmışdır. Xristianlar üçün Hz. İsa (əs), Məsihdir.

Xristianlığa Hz İsa Tanrının oğlu və şəxsən özüdür. Baba (Allah) ilə insanlar arasında vasitəçi mövqeyində olduğuna inanılar.

Minlərlə məzhəbi olan Xristianlığın başlıca məzhəbləri, Roma Katolik Kilsəsi (1.2 milyard nəfər), Protestant kilsələri (360 milyon) və Ortodoks Kilsəsinin (170 milyon).

İSLAM

1.3 milyard camaatı ilə İslamiyyət dünya üzərindəki ən məşhur 2-ci dindir. İslam, Hz. Məhəmməd (səs) vasitəsilə 7-ci əsrdə yayılmağa başlamışdır.

“Hz. Məhəmməd (səs) yalnız insanlar üçün deyil, bütün aləmlər (canlı- cansız, insi-cinni, ruhani-cismani) üçün göndərilən bir rəhmət peyğəmbəridir. “(Ənbiya 21/107)

Müsəlmanlar, İslamın müqəddəs kitabı Qurani-Kərimi təşkil edən surələrin Cəbrayıl adındakı mələk vasitəsilə şifahi olaraq peyğəmbərləri Hz. Məhəmmədə (səs) endirildiyinə inanır. Dünyadakı müsəlmanların çoxu Yaxın Şərqdə, Afrikanın ortasında və şimalında, Asiyanın qərbi və cənub-şərqində və Balkan yarımadasında yaşamaqdadır. Bundan başqa Avropa, Avstraliya və Amerika kimi digər qitələrdə da on milyonlarla müsəlman yaşayır.

İUDAİZM

İudaizm qədim yəhudi qəbilələrinin politeizmindən yaranmış, e.ə VII əsrdən başlayaraq moneteist din olmuşdur. Vahid Allah Yəhvaya, Tövratın müqəddəsliyinə etiqad; axirətə, qiyamət gününə, o dünyada əcr veriləcəyinə inam; ölülərin diriləcəyinə və Məsihanın zühr edəcəyinə etiqad; ruhun varlığına və taleyinə inam və s. iudaizmin əsas etiqad ehkamlarıdır. Müqəddəs kitabları Tanah və Talmuddur. Musa peyğəmbərin adıyla bağlı olaraq bu dinə "Musəvilik" də deyilir.

Yəhudilər demək olar ki, dünyanın hər yerinə səpələniblər. Dünyanın əksər ölkərində yəhudilər yaşayır. 2012-ci ilin statistikasına görə dünyada 14 milyondan çox yəhudi yaşayır, onların 58%-i İsraildə, 42%-i isə ABŞ və Kanada da yaşayırlar.

https://az.wikipedia.org/wiki/%C4%B0udaizm

HİNDUİZM

1 milyardlıq əhalisiylə Hinduizm, adından da aydın olacağı kimi Hindistan və ətrafında geniş yayılmışdır. Hinduizm mistik bir dindir. Bilinən ən köhnə dindir.

Nə zaman və kim tərəfindən qurulduğu haqqında dəqiq bir məlumat yoxdur. Hindi (Hinduizm dininə inanan) yolunu, sevgi, şiddətdən uzaq durma, yaxşı davranışlar və düzgünlük qanunları təyin edər.

Bütün Karmalar təmizlənənə, Tanrı fərq edilənə qədər hər varlıq yenidən bədənlənir. (Reinkarnasiya)

Hinduizmə görə insanın həyatlarında başlarına gələn pisliklər və fəlakətlərin Tanrı ilə əlaqəsi yoxdur, Allah əsla heç bir şəkildə pisliyə və fəlakətə səbəb olmaz.

Tanrı, fizika qanunlarını və təbiət qanunlarını yaratması kimi, Karma qanununu da var etmişdir ki, Şəxs , öz taleyini özü yazır, ancaq “Sevgi” olan Allah, əgər dərin bir şəkildə istənsə insanların karmalarına yaxşı təsirə səbəb olacaq bir şəkildə müdaxilə edə bilər.

Hinduizmdə Buddizmdən fərqli olaraq peyğəmbər inancı vardır. Ancaq buradakı peyğəmbər ilə Yaxın Şərq peyğəmbərləri arasında bir fərq vardır.

Yaxın şərq dinlərində peyğəmbər Allah tərəfindən seçilir. Hinduizmdə isə bu anlayış insan tərəfindən qazanılır. Bir çox dəfə enkarnasiya olmuş və Karmasını təmizləmiş olan saflaşmış ruh vəhy yolu ilə Allah ilə ünsiyyətə keçə bilər. Dini bayramlar, xaç, müqəddəs ilahilər və evlərdə məbəd tətbiq olunan adətlərdəndir.

BUDDİZM

708 milyonluq əhalisiylə Buddizm, həyatdakı acı, iztirab və hüzursuzluğun qaynaqlarını açıqlayan və bunların aradan qaldırılması yollarını göstərən bir təlimlər toplusudur. Fərqli görüşlərə görə Buddizm din və ya fəlsəfə olduğu düşünülür. Budizmdə təlimlərin zirvə nöqtəsini meditasyon kimi mənəvi cəhətdən saflaşma üsulları, reankarnasiya deyilən doğum-ölüm halqasının təkrarı və Karma deyilən səbəb-nəticə zənciri kimi anlayışlar təşkil edir.

Buddist mətinlərindəki “Oyanmış”, “fərqində” olan adama Buddha deyilir. Siddhartha Gautama Buddizmin qurucusu olaraq qəbul edilir.

Budizmdə hər canlı sonsuz bir ölüm və yenidən doğum dönüşü içində, altı aləm deyilən fərqli həyat formaları arasında təkrar-təkrar var olar.

Mənbə: islamveihsan.com

Bölməmiz İslam adlandığı üçün biz bu bölmədə İslam dinindən danışacağıq.  Əgər digər dini inancların daşıyıcıları  öz dinləri barədə yazmaq, insanları maarifləndirmək  istəsələr  bu zaman xəbərdarlıq etsinlər və yeni bölmə yaradaq. Təşəkkürlər.